روزه داری یک نوع سبک زندگی است که نه تنها در دین اسلام، بلکه در کل دنیا و بین همه افراد مرسوم است و به آن Fasting گفته می شود. اما روزه داری اسلامی کمی با این نوع رژیم متفاوت است و فرد برای ساعات مشخصی مجاز به خوردن و آشامیدن نخواهد بود. این شرایط ممکن است فواید و مضراتی را برای افراد به همراه داشته باشد و به همین دلیل تنها کسانی مجاز به شرکت در این برنامه هستند که پزشک به آنها اجازه داده باشد. در این بین بیماران دیابتی که مصرف مواد غذایی به طور منظم برای تنظیم هورمون انسولین در بدنشان ضروری است، باید دقت بیش تری به خرج دهند و رعایت مواردی که در این مطلب به آنها می پردازیم، بسیار حائز اهمیت است. اگر با این عارضه دست و پنجه نرم می کنید و به روزه گرفتن علاقه مندید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.
پاسخ به این سوال به سادگی گفتن آری یا خیر نیست و به عوامل متفاوتی بستگی دارد. از آنجایی که دیابت در دو نوع دسته بندی می شود، شرایط مبتلایان متفاوت بوده و امکان روزه داری نیز فرق خواهد کرد. هم چنین آنچه در طول روزه اهمیت دارد، نوسان پیدا نکردن سطح قند خون است و در صورتی که فرد دچار افت قند خون شود، روزه داری برای او ممنوع خواهد بود. با این حال می توان با رعایت مواردی این شرایط را بهبود بخشید و در صورت تمایل بیماران دیابتی را وارد چرخه روزه داری کرد. در ادامه به تفکیک انواع دیابت، امکان روزه داری را مورد بررسی قرار می دهیم.
دیابت نوع 2 به نسبت نوع یک شایع تر است و افراد زیادی را سراسر دنیا درگیر ساخته است. این سوال مطرح می شود که روزه و دیابت نوع 2 با یکدیگر سازگارند یا خیر؟ در پاسخ باید گفت که پزشک شما اولین و مطمئن ترین فردی است که می تواند اجازه این کار را به شما بدهد. اما مطالعات پزشکی نشان داده است که اگر در کنار دیابت از مشکل خاص دیگری نظیر بیماری های قلبی و ... رنج نمی برید، حتی ممکن است پس از روزه گرفتن، شرایط قند خون بهتری را تجربه کنید. توصیه می شود که افراد مبتلا به این عارضه، در کنار رعایت برنامه های غذایی مناسب، ورزش را هم در برنامه خود بگنجانند تا به این شیوه به کنترل بهتر قند خود کمک کنند. از سویی ممکن است روزه گرفتن خودسرانه مشکلاتی نظیر افت شدید قند خون و سطح انسولین را در بدن به همراه داشته باشد. به همین دلیل توصیه می شود که بیماران دیابتی تنها زیر نظر پزشک وارد روزه داری شوند.
شرایط بیمارانی که به دیابت نوع 1 مبتلا هستند، کمی متفاوت است و باید ادعا کرد که روزه داری برای این گروه خطرناک تر خواهد بود. این خطر شامل افت شدید قند خون است که در بیمارانی که شرایط عارضه خود را به درستی کنترل نمی کنند و یا قبل از ماه رمضان، سطح انسولین خون بسیار بالایی را تجربه کرده اند، شدید تر خواهد بود. باید گفت که روزه داری در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 خطر هیپوگلیسمی یا همان پایین بودن بیش از حد قند خون را تشدید می کند و به این شیوه می تواند برای سلامتی آنها دردسر ساز شود. توصیه به بیماران مبتلا به این عارضه آن است که از روزه گرفتن در این ماه پرهیز کنند و در صورت تمایل به آن، حتما زیر نظر پزشک خود اقدام نمایند.
اگرچه بیماران دیابتی باید برای روزه داری به شدت احتیاط کنند و لازم است تا حتما زیر نظر پزشک خود باشند، اما باید بدانید که فواید روزه داری برای دیابت کم نیست و شما می توانید از مزیت های زیادی بهره مند شوید. یکی از اصلی ترین فوایدی که روزه داری برای بیماران دیابتی به همراه دارد، کنترل میزان قند خون است. شما می توانید به کمک این سبک از تغذیه، میزان قند خون و ترشح هورمون انسولین را کنترل کنید و از شدت مقاومت به انسولین بکاهید.
زمانی که میزان غذای مصرفی خود را کاهش می دهید و برای مدتی چیزی میل نمی کنید، بدن از ذخایر چربی خود برای تامین انرژی مورد نیاز شما استفاده می کند. در چنین حالتی کاهش وزن اتفاق خواهد افتاد و میزان چربی بدن کاسته خواهد شد. این در شرایطی است که در زمان های سحری و افطار به میزان کالری دریافتی خود دقت کنید و با برنامه ای اصولی و کنترل کننده قند خون، غذا میل کنید. در غیر این صورت باید شاهد افزایش وزن و بالا رفتن ترشح هورمون انسولین و مشکلات جدی پس از آن باشید.
بررسی های انجام شده بر روی افراد دیابتی که به صورت اصولی روزه داری کردند، نشان داد که میزان نیاز بدن به انسولین در چنین شرایطی کاهش چشم گیری داشته است. بسیاری از مبتلایان پس از روزه داری، دوز انسولین کمتری نیاز داشته اند و بهبود های شگرفی در مقاومت به انسولین در آنها مشاهده شد.
افرادی که با وجود بیماری دیابت، قصد روزه گرفتن دارند، لازم است تا نکات مهمی را رعایت کنند تا دچار آسیب های احتمالی ناشی از نوسان قند خون نشوند. در ادامه به پاره ای از این نکات اشاره کرده ایم.
مهم ترین فاکتوری که بیماران دیابتی باید به آن توجه داشته باشند، کنترل قند خون در این دوران است. ممکن است علائمی نظیر سرگیجه، لرزش بدن، عرق کردن و ... را تجربه کنید که نشان از افت قند خون شماست. در چنین شرایطی اولین کار شکستن روزه و اقدام به کنترل قند است. کلیه راهکارهایی که پیش از این برای متناسب سازی قند خون داشته اید، در این مرحله نیز اجرایی کنید و مانع از بروز مشکلات جدی ناشی از افت شدید قند شوید.
آنچه در وعده های سحری و افطار میل می کنید، تاثیر شایانی در میزان ترشح هورمون انسولین و قند خون شما خواهد داشت. توصیه می شود که از مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات ها بپرهیزید تا قند خون پس از مدت زمان طولانی که ثابت مانده بود، دستخوش افزایش شدید نگردد. مصرف کربوهیدرات های پیچیده نظیر نان های سبوس دار، برنج قهوه ای و ... به جای کربوهیدرات های ساده، گزینه مناسب تری است.
به بیماران دیابتی توصیه می شود که آب کافی را در زمان های افطار تا سحر میل کنند. این بیماری می تواند بدن را با کم آبی مواجه کند و از سویی روزه داری هم بدن را به شدت کم آب می کند. بدنی که میزان آب کافی دریافت نکند، به سختی می تواند نوسان قند خون را کنترل سازد. به همین دلیل مصرف آب و مایعات را فراموش نکنید.
از مهم ترین نکاتی که باید در بیماران دیابتی با قصد روزه داری رعایت شود، میل کردن سحری است. حذف این وعده می تواند آسیب های جدی را به بدن شما وارد کند و مهار قند خود در این حالت دشوار تر خواهد بود.
ورزش کردن شدید می تواند قند خون را با کاهش روبرو سازد. به همین دلیل توصیه می شود که در این دوره، ورزش شدید را کنار گذاشته و در حد تعادل فعالیت کنید. بهترین زمان های ورزش کردن در ماه رمضان، یک الی دو ساعت بعد از افطار است و در صورت میسر بودن می توانید آن را به یک ساعت قبل از افطار نیز منتقل کنید.
آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است، تایید و اجازه پزشک معالج شما برای روزه داری است. اگر پزشک اجازه این کار را به شما نمی دهد، به طور جدی از گرفتن روزه پرهیز کنید و برنامه غذایی و روال عادی زندگی خود را در پیش بگیرید. زیرا هیچ چیزی مهم تر از سلامتی شما نخواهد بود.
روزه گرفتن برای چند روز پشت سر هم می تواند بر میزان ویتامین ها و مواد معدنی بدن شما تاثیر گذاشته و آنها را دچار کمبود کند. به همین دلیل توصیه می شود که برای تامین نیاز بدن به انواع ویتامین و مواد معدنی، مصرف مولتی ویتامین ها را در دستور کار خود قرار دهید. هم چنین مصرف مکمل های حاوی کروم که می تواند به کنترل قند خون کمک شایانی کند، با در نظر گرفتن توصیه پزشک می تواند به شدت موثر باشد. شما می توانید انواع مکمل های غذایی شامل ویتامین ها و مواد معدنی را از سایت وب دارو با بهترین کیفیت و قیمت خریداری نمایید.
روزه داری برای بیماران دیابتی می تواند هم منفعت و هم ضرر به همراه داشته باشد. اگر این افراد بتوانند میزان قند خون خود را در این دوره کنترل کنند و پزشک هم اجازه این کار را به آنها داده باشد، با گرفتن روزه می توان به کاهش وزن و میزان چربی های اضافه کمک شایانی کرد. هم چنین برخی مطالعات حاکی از کاهش نیاز به انسولین پس از اتمام دوره روزه داری بوده است. این در حالی است که در برخی از بیماران دیابتی، به ویژه آن دسته از کسانی که قبل از روزه داری، قند خون بالایی را تجربه کرده اند، شاهد بروز مشکلات جدی و افت شدید قند خون بوده ایم. به همین دلیل توصیه می شود که این افراد تنها با نظر پزشک وارد روزه داری شوند و کلیه موارد توصیه شده توسط پزشک و این مطلب را جدی بگیرند.
