عارضه یبوست، علل ابتلا و راه های درمان

یبوست یکی از شایع ترین عارضه های گوارشی است که همه افراد را در طول زندگی درگیر می کند. این عارضه برای برخی دیگر به معضلی همیشگی تبدیل می شود که دفع مدفوع را با سختی همراه کرده و بسیار ناخوشایند است. عارضه یبوست می تواند از سنین نوزادی برای فرد بروز کرده و تا کهن سالی هم دیده شده است و به فاکتورهای گوناگونی بستگی دارد. افرادی که با این مشکل دست و پنجه نرم کرده اند، به خوبی می دانند که پیدا کردن راهی برای نجات از یبوست، تا چه اندازه خوشایند است. در این مقاله به بررسی عارضه یبوست، علل ابتلا و راه های درمان پرداخته ایم تا بتوان به ساده ترین شیوه ها نسبت به درمان این مشکل و کاهش عوارض آن برای سلامتی گام برداشت. اگر مایل به یافتن راهی برای درمان همیشگی خود هستید، پیشنهاد ما برای شما مطالعه ادامه این مطلب علمی است.

علت یبوست

روده بزرگ در بدن ما وظیفه جذب آب از مواد غذایی باقی مانده ای را دارد که از سیستم گوارش عبور می کنند. در نهایت این امر مدفوع تولید می شود و این مواد زائد از طریق راست روده خارج شده و از بدن دفع می گردد. اگر مدفوع بیش از اندازه در روده بزرگ باقی بماند، عمل دفع دشوار شده و یبوست بروز می کند. به طور کلی می توان علت یبوست را در چند دسته طبقه بندی کرد که اصلی ترین آنها به سبک زندگی و شیوه تغذیه فرد بازمی گردد. در ادامه علت یبوست و شایع ترین دلایلی که افراد را به این مشکل دچار می کند، عنوان شده است.

عدم دریافت فیبر کافی در برنامه غذایی را می توان اصلی ترین علت بروز این عارضه دانست. فیبر ها که به دو صورت محلول و نامحلول هستند، در مواد غذایی گیاهی به وفور یافت می شوند. این ترکیبات می توانند در روده ها، منجر به جذب آب بیشتر شده و مدفوعی نرم و ژله ای ایجاد کنند که دفع آن ساده تر باشد. افرادی که مصرف فیبر کافی دارند، مدفوعی نرم تر با حجم زیاد دارند که به سادگی از بدن خارج می شود.

عدم نوشیدن آب کافی هم می تواند از دلایل ابتلا به عارضه باشد و به سبب خشکی که در بدن و روده ها ایجاد می کند، مدفوعی خشک از خود به جای می گذارد که دفع آن برای فرد با دردسر همراه خواهد بود. این مساله به ویژه در کسانی که در برنامه غذایی خود از گوشت و لبنیات زیادی استفاده می کنند، بیشتر به چشم می خورد.

تغییرات در شرایط عادی زندگی می تواند از دلایل دیگر ابتلا به یبوست باشد که البته گذراست و با تطبیق بدن با شرایط جدید، به صورت خودکار درمان می شود. به عنوان مثال رفتن به مسافرت می تواند سبب ابتلا به یبوست گردد.

عدم تحرک کافی، استرس، عدم تخلیه به موقع مدفوع، بارداری، مصرف برخی داروها و مسکن ها و ... هم می تواند در بروز این عارضه موثر باشد.

بیماری های زمینه ای

برخی بیماری ها و مصرف داروهای خاصی می تواند زمینه ساز بروز یبوست گردد. به عنوان مثال افرادی که دچار بیماری پارکینسون و دیابت هستند، بیش از دیگران احتمال ابتلا به یبوست را دارند. هم چنین بیماری های مربوط به روده ها و دستگاه گوارش نظیر سندروم روده تحریک پذیر با غلبه یبوست، انسداد روده و برخی دیگر از مشکلات روده بزرگ می تواند زمینه ساز درگیر شدن فرد با یبوست باشد.

کم کاری غده تیروئید هم می تواند بر این بیماری تاثیر گذاشته و آن را تشدید کند. هم چنین کسانی که مکررا از داروهای ملین برای رفع این مشکل استفاده می کنند، ممکن است دچار تشدید این عارضه و ادامه دار شدن آن گردند.

نشانه های یبوست

سوال این جاست که چطور بفهمیم به یبوست مبتلا هستیم؟ اصلی ترین نشانه های یبوست چیست و چطور می توان با قطعیت گفت که فردی دچار این عارضه است؟ در بررسی نشانه های یبوست باید گفت که تعریف هر کسی از حرکات طبیعی روده با دیگری متفاوت است. ممکن است برخی افراد سه بار در روز عمل دفع را انجام می دهند و این مساله برای فردی دیگر ممکن است به سه بار در کل هفته برسد. با این حال داشتن علائم زیر می تواند نشان گر ابتلا شما به یبوست باشد.

اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته

داشتن مدفوعی سفت و خشک

احساس درد حین دفع مدفوع

احساس پر بودن شکم، حتی بلافاصله پس از اجابت مزاج

اگرچه داشتن یکی از این نشانه ها به تنهایی برای اعلام قطعی یبوست کافی نیست، اما این عارضه با چنین علائمی خود را نشان می دهد.

چه کسانی در معرض یبوست هستند؟

به طور کلی افرادی که برنامه غذایی کم فیبر و آبی دارند و هم چنین میزان تحرک و فعالیت بدنیشان کم است، به نسبت دیگران بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. با این حال شرایطی وجود دارد که ابتلا به این مشکل را تشدید می کند.

افرادی که در سن بالای 65 سال هستند، به علت کم شدن میزان تحرکشان بیش از دیگران در معرض این عارضه قرار می گیرند، این مساله در شرایطی که برنامه غذایی نامناسبی داشته باشند، تشدید خواهد شد.

افرادی که به علت بیماری های خاص بیشتر وقت خود را در رختخواب هستند، احتمال ابتلا به یبوست را دارند، از این دسته می توان به بیمارانی که دچار آسیب نخاعی هستند، اشاره کرد.

زنان و کودکان بیش از مردان در معرض ابتلا به یبوست قرار دارند.

در زنان باردار به علت تغییرات هورمونی و فشاری که از طرف جنین به روده ها وارد می شود، احتمال ابتلا به یبوست بالا می رود.

درمان یبوست

همان طور که اشاره شد، اصلی ترین علت ابتلا به این مشکل را باید برنامه غذایی کم فیبر و آب و عدم تحرک دانست. تنها حل کردن این دو بخش می تواند تغییرات شگرفی در درمان یوبست ایفا می کند. اما راهکارهایی که در ادامه ارائه می کنیم هم می تواند موثر باشد.

مقدار مصرف نوشیدنی های بدون شکر و کافئین خود را افزایش دهید.

مصرف الکل می تواند سبب خشکی آب بدن شود و به دنبال آن یبوست را به همراه آورد. میزان مصرف الکل را کاهش دهید.

مصرف فیبر را در برنامه غذایی خود بگنجانید و از ترکیباتی نظیر میوه، سبزیجات، غلات سبوس دار و آلو خشک استفاده کنید. در نظر داشته باشید که روزانه باید بین 20 تا 35 گرم فیبر میل کنید. هم چنین غذاهای کم فیبر مانند گوشت، پنیر و غذاهای فرآوری شده را کمتر استفاده کنید.

ورزش کردن را فراموش نکنید. برای این منظور بهتر است هفته ای 5 روز و برای حداقل 30 دقیقه ورزش و تحرک داشته باشید.

اگر تمایل به اجابت مزاج دارید، آن را به تاخیر نیندازید، زیرا با این کار دفع مجدد آن  با سختی همراه خواهد شد.

استفاده از ملین ها و به ویژه نوع گیاهی آنها می تواند در درمان یبوست موثر باشد. برای این منظور می توانید از ملین های گیاهی که در سامانه فروش آنلاین داروخانه وب دارو استفاده کنید. وب دارو برای همه گروه ها و به تفکیک، ملین تهیه کرده است و زنان باردار و ... هم می توانند از ملین های مخصوص خود استفاده کنند.

استفاده از محصولات پروبیوتیک که دارای باکتری های زنده هستند، می تواند به درمان یبوست مزمن و قدیمی کمک شایانی کند. این باکتری ها غالبا در محصولات لبنی نظیر ماست و دوغ یافت می شوند. در صورتی که با اعمال این تغییرات شاهد بازگشت تحرکات روده ای به حالت عادی نبودید، به پزشک مراجعه نمایید.

در نهایت یبوست ...

عارضه ای شایع در دستگاه گوارش است که با سفتی مدفوع و کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج به زیر سه بار در هفته خود را نشان می دهد. عدم تحرک کافی، کم بودن فیبر در برنامه غذایی، کم نوشیدن آب، بارداری، استرس، تغییرات در شرایط زندگی نظیر سفر رفتن و ... می تواند از دلایل ابتلا به یبوست باشد. یبوست با اعمال تغییرات ساده در زندگی درمان خواهد شد و حرکات روده به حالت عادی باز خواهد گشت. استفاده از فیبر در برنامه غذایی، نوشیدن آب کافی، مصرف داروهای گیاهی ملین، ورزش کردن، دفع مدفوع در لحظات آغازین احساس اجابت مزاج و ... می تواند به راحتی به درمان این مشکل بپردازد. با این حال در صورتی که با این راهکارهای خانگی درمان نشدید، خود را به پزشک معالج نشان داده و در صدد درمان های دارویی برآیید.