شاید برایتان پیش آمده باشد که علیرغم خواب شبانه، در طول روز احساس کسالت و خواب آلودگی را تجربه کنید. این مساله می تواند در حین فعالیت های روزانه مانند کارهای منزل و بیرون از خانه، مطالعه و ... تاثیرات سوء خود را بیشتر نشان دهد. متاسفانه این مشکل در بین بسیاری از افراد و حتی جوانان شایع شده و مورد بی توجهی قرار گرفته است. اما دلیل این اتفاق چیست؟ چرا با وجود خواب شبانه کافی، در طول روز حس خستگی و خواب به سراغمان می آید؟ آیا این یک بیماری پنهان است که نیاز به درمان دارد؟ پاسخ این پرسش ها را در این مقاله به شما خواهیم داد.
طیف گسترده ای از دلایل برای این مساله وجود دارد که می توان آنها را در شرایط روحی فرد، سبک زندگی و حتی بیماری های جسمی جست و جو کرد.
دلایلی که به سبک زندگی افراد مربوط می شوند، شایع ترین علل بروز کسالت روزانه هستند و دایره گسترده تری دارند که مورد غفلت نیز قرار گرفته است. در بخش اول این مقاله به بررسی این علل پرداخته ایم.
شرایط اقتصادی بسیاری از افراد را مجبور به کار کردن در ساعت های طولانی کرده است، به طوری که حتی تا نیمه های شب مشغول به کار یا امورات روزمره زندگی هستند. این مساله باعث می شود تا تنظیم ساعت بدن به هم خورده و در طول روز که باید انرژی کافی برای فعالیت را داشته باشد، کسالت و خواب آلودگی را تجربه کند. البته در صورتی که این مساله ادامه دار شود، بدن خود را با این شرایط تطبیق خواهد داد و از شدت خستگی کاسته خواهد شد.
عدم فعالیت روزانه کافی، ورزش نکردن و پشت میز نشینی بیش از اندازه دلیل دیگری بر بی انرژی بودن افراد است و بیشتر در بین میانسالان شایع می باشد. تحرک و ورزش حتی برای دقایقی کوتاه می تواند سطح انرژی را بالا برده و بی حالی را دور کند. ورزش روزانه هم در افراد سالم و هم کسانی که از بیماری های دشوار نظیر سرطان رنج می برند، موثر است و انرژی کم آنها را افزایش خواهد داد. راهکارهای ساده ای برای افزایش میزان فعالیت به ویژه در بین کارمندان وجود دارد. به عنوان مثال می توان از پله ها به جای آسانسوراستفاده کرد و یا قسمت هایی از مسیر رسیدن به محل کار را پیاده روی کرد.
حساسیت غذایی عاملی است که بی حالی و خستگی را ایجاد می کند و بسیاری از افراد از آن غافل هستند. تحمل ناپذیری غذاهایی مثل تخم مرغ، گوشت، لبنیات بیشتر از سایر غذاها بوده و عوارضی نظیر سردرد، آبریزش بینی و مشکلات گوارشی پس از مصرف آنها شناخته شده است. اما کسالت و بی حالی نیز از عواقب مصرف آنهاست که کمتر درباره آن اطلاع رسانی شده است. در صورتی که به ماده غذایی خاصی حساسیت دارید، پس از مصرف میزان انرژی خود را با حالت عادی مقایسه کنید و در صورتی که احساس کسالت می کنید، مصرف این ماده را محدود کنید.
عدم دریافت کالری کافی دلیل دیگری است که بدن انرژی کافی برای فعالیت های خود را از دست می دهد. کالری شاخصی برای سنجش انرژی غذاهاست و بدن با استفاده از آن می تواند فعالیت های روزانه خود نظیر نفس کشیدن، خوابیدن، کار کردن و ... را انجام دهد. در صورتی که کالری دریافتی با توجه به وزن، قد، میزان فعالیت و... به اندازه کافی نباشد، خستگی و کسالت بروز می کند. به طور کلی می توان گفت هر شخص در طول روز به حداقل 1200 کالری احتیاج دارد تا حس خستگی را تجربه نکند. دریافت میزان کالری کم، به معنی غذا خوردن کم می باشد که نتیجه ای جز دریافت نکردن ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را در پی نخواهد داشت. کمبود ویتامین های گروه B از دلایلی هستند باعث افت انرژی بدن می شوند. برای دریافت مکمل های ویتامین گروه B اینجا کلیک کنید.
نرسیدن آب کافی به بدن از دلایل دیگری است که منجر به کمبود انرژی می شود. کم آبی زمانی اتفاق می افتد که آب یا مواد غذایی آبدار کمی به بدن خود برسانیم. این در حالی است که برای کلیه فعالیت های داخلی بدن، به آب احتیاج داریم و کمبود این ماده همه این فعالیت ها را مختل می کند. ضروری است با توجه به قد، وزن و میزان فعالیت خود، مقدار کافی آب بنوشیم تا از بروز بی حالی جلوگیری کنیم. برخلاف باور عموم مقدار کافی آب مورد نیاز روزی 8 لیوان نیست و کاملا به ساختار بدنی انسان بستگی دارد و برای برخی کمتر و برخی بیشتر از این مقدار است.
برخی افراد برای حل مشکل خواب آلودگی به سراغ مصرف نوشیدنی های انرژی زا می روند. این نوشیدنی ها راه حلی موقتی و در بعضی مواقع تشدید کننده کسالت هستند. بیشتر این مواد حاوی کافئین و شکر هستند و این گونه انرژی مورد نیازتان را تامین ساخته و خواب را از سر می برند. اما به محض از بین رفتن اثر این مواد، کسالت به سراغتان خواهد آمد و حتی ممکن است کافئین موجود در این نوشیدنی ها باعث بروز بی خوابی در شب شود که خستگی روز بعد را تشدید خواهد کرد. بنابراین مصرف مداوم آنها به عنوان راه حلی برای سرحال شدن، منطقی نخواهد بود.
خواب آلودگی روزانه می تواند ریشه در شرایط روحی و احساسی شخص داشته باشد. به عنوان مثال افسردگی به شدت می تواند منجر به بی حالی فرد شود و این در حالی است که بسیاری از افراد افسرده از بیماری خود اطلاع ندارند. استرس و نگرانی دلیل شایع دیگری است که بی حالی را تشدید می کند. افرادی که چنین حالات روحی را برای مدت طولانی تجربه می کنند، بیشتر از دیگران در معرض کسالت روزانه قرار دارند.
دیابت که از شایع ترین دلایل بی حالی در افراد است. هم چنین بیماری هایی که منجر به ایجاد دردهای مزمن می شوند نیز به مرور زمان کسالت را در بیمار ایجاد خواهد کرد. هر عارضه ای که روی سوخت و ساز بدن تاثیر منفی بگذارد، مانند کم کاری تیروئید نیز در دسته بیماریی های هستند که می توانند خواب آلودگی روزانه را منجر شوند. کمبود ویتامین D در بدن نیز می تواند باعث ایجاد حس خستگی شود. برای تهیه مکمل های حاوی ویتامین D اینجا کلیک کنید.
بسیاری از داروها مانند آنتی هیستامین ها، داروهای آرام بخش و خواب آور می توانند منجر به ایجاد کسالت شوند. البته در راهنمای این داروها می توان بروز چنین علائمی را مشاهده کرد و برخی تا حدی شدید هستند که مصرف کننده باید از رانندگی و یا کار با وسایلی که به حواس جمع احتیاج دارند، پرهیز کند. در صورتی که علائم بی حالی بسیار شدید باشد می توانید با پزشک خود مشورت کنید تا شاید بتوان داروی دیگری را جایگزین کرد و یا دوز آن را کاهش داد.
در صورتی که در طول شب خواب با کیفیتی نداشته باشید، طبیعی است که روز کسالت باری را تجربه کنید. اختلالات خواب انواع بسیار متنوعی داشته و هر کدام دلایل خاص خود را دارند. به عنوان مثال افرادی که به طور ناگهانی در نیمه های شب بیدار می شوند و تا طلوع آفتاب به خواب نمی روند و یا کسانی که در مرحله اول خواب دچار مشکل هستند و تا ساعت ها در رختخواب بیدار می مانند. این اختلال ها عاملی برای خواب آلود بودن روزانه هستند که باید درمان شوند.
درمان این اختلال به علت بروز آن بستگی دارد. ضروری است تا ابتدا دلیل این خواب آلودگی را مشخص کنیم و سپس به دنبال بهترین راه درمانی باشیم.
در بسیاری موارد این مشکل بدون نیاز به نسخه داروخانه ای و در منزل حل خواهد شد. اگر از آن دسته افرادی هستید که سبک زندگی نامناسب تان باعث بروز چنین مشکلی شده است، ضروری است تا با اصلاح آن شرایط را به حالت عادی بازگردانید. هم چنین عوامل روحی نظیر نگرانی و استرس را هم می توان بدون نیاز به نسخه خاصی و با برطرف کردن عامل نگران کننده حل نمود. البته برای کاهش اضطراب داروهایی وجود دارند که اگر راه حل خانگی برایتان موثر نیفتاد، می توانید با مراجعه به پزشک، از آنها استفاده کنید.
در صورتی که مساله جدی تر شود، نیاز به مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک درباره عادات خواب نظیر خرو پف کردن، ساعت به خواب رفتن، ساعت بیدار شدن، ساعت شروع بی حالی، خواب ظهرگاهی و ... از شما خواهد پرسید. در برخی موارد نیاز به مشاروه با روانکاو برای حل مشکل وجود دارد و گاهی هیچ مساله روحی و جسمی واضحی مشاهده نمی شود و ضروری است تا آزمایشات کامل خون، اوره و سی تی اسکن از سر انجام شود تا دلیل اصلی این مشکل مشخص شود.
دلایل متعددی برای بروز حالت خواب آلودگی در انسان ها وجود دارد که بیشتر آنها ریشه در رفتارها، عادات غذایی و شیوه زندگیمان دارند. اطلاع کامل از آنچه سطح انرژی را پایین می آورد، تاثیر شگرفی در بهبود وضعیت جسمی ما ایفا خواهد کرد. اگر از آن دسته افرادی هستید که از کسالت و بی حالی روزانه رنج می برید، ضروری است با یافتن علت اصلی این مشکل، آن را برطرف ساخته تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کنید. در صورتی که مساله با راهکارهای خانگی حل نشد، مراجعه به پزشک و ریشه یابی دلایل آن مفید و راه گشا خواهد بود.
