آیا تاکنون نام عارضه یا سندرم مقاومت به انسولین را شنیده اید؟ بیماری پنهانی که به علت شرایط زندگی مدرن دامن گیر طیف گسترده ای از افراد است، بی آنکه خود از آن مطلع باشند. عده ای گمان می کنند تنها افراد مبتلا به دیابت هستند که از مشکلات مربوط به هورمون انسولین در رنج می باشند. اما واقعیت چیز دیگری است. انسولین یکی از مهم ترین هورمون های بدن ماست که در فعالیت های حیاتی ارگان ها نقش آفرینی می کند. اختلالاتی که در زمینه این هورمون به وجود می آید، فارغ از سن، جسنیت و توانایی بدنی، می تواند هر فردی را درگیر کند. نشانه های این بیماری ممکن است با عارضه های دیگر و یا حالات طبیعی بدن اشتباه گرفته شود و به همین دلیل بسیاری از مبتلایان به مقاومت به انسولین از عارضه خود بی اطلاعند. این در حالی است که بیش از 30 درصد از جمعیت دنیا به این مشکل مبتلا شده اند. در این مطلب قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که انسولین چیست؟ مقاومت به انسولین به چه معناست و درمان این سندروم چگونه صورت می گیرد؟ با کسب اطلاعات کافی در این زمینه قادر خواهید بود ابتلا به این بیماری را تشخیص داده و با روش های ساده ای نسبت به درمان آن اقدام نمایید.
برای ورود به بحث مقاومت به انسولین و درمان آن، ابتدا لازم است تا به بررسی تاثیر این هورمون در بدن و نقش اصلی آن بپردازیم. انسولین هورمونی است که توسط غده پانکراس یا لوزالمعده ترشح می شود. وظیفه اصلی این هورمون در بدن این است که مواد مغذی را در گردش خون تنظیم کند و به خوبی آنها را در اختیار سلول ها بگذارد. ذهنیت عمومی درباره انسولین به این شکل است که این ماده در مدیریت قند خون نقش آفرینی می کند. این ذهنیت درست است، اما کامل نیست، زیرا این ماده در مدیریت چربی و پروتئین نیز موثر است و به طور کلی تاثیرات انسولین در بدن فراتر از آنی است که در ذهن ما نقش بسته است. اما این ماده در بدن چه کار می کند؟
زمانی که شما یک وعده حاوی کربوهیدرات می خورید، میزان قند خون شما افزایش پیدا می کند. سلول های لوزالمعده این افزایش را احساس کرده و به دنبال آن و برای مدیریت کردن این قند، هورمون انسولین را ترشح می کنند. انسولین آزاد شده، وارد جریان خون شما شده و به سلول ها دستور جمع آوری قند از خون را می دهد. علت این موضوع آن است که اگر میزان قند در خون شما کاهش پیدا نکند، به سادگی مرگ را به همراه خواهد داشت. به همین دلیل تاثیرات انسولین در بدن بسیار مهم و حیاتی است و به مرگ و زندگی مان گره خورده است. این دستور انسولین سبب می شود که میزان قند خون کاهش پیدا کرده و شرایط بدنی به ثبات می رسد. نقش انسولین در بدن در این قسمت شرح داده شد، اما مقاومت به این ماده چه معنایی دارد؟
انسولین رزیستنس که همان مقاومت به انسولین می باشد، عارضه ای است که در اثر بی تفاوت شدن سلول ها نسبت به این هورمون ایجاد می شود. ممکن است شرایطی به وجود آید که سلول های شما نسبت به میزان ترشح انسولین در بدن مقاوم شوند و این مساله سبب شود که دستورات انسولین برای کاهش میزان قند خون توسط سلول ها اجرایی نشود. نتیجه این امر بالا رفتن میزان قند خون است. انسولین رزیستنس ممکن است تا جایی پیش رود که غده پانکراس برای اجرایی کردن دستورات انسولین توسط سلول ها، میزان بیش تری از این هورمون را در بدن ترشح کند که در نهایت میزان انسولین و قند خون در چنین شرایطی بالا رفته و اگر این افزایش از حد معینی بیش تر شود، دیابت نوع دو بروز می کند. در کنار این مساله ترشح بیش از اندازه هورمون انسولین توسط پانکراس، سبب وارد شدن آسیب به این ارگان هم خواهد شد و ممکن است بعد از مدتی دست از ترشح به موقع انسولین کشیده و خطرات جدی را برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد. انسولین رزیستنس عامل طیف گسترده ای از بیماری های در سراسر دنیاست و این در حالی است که برخی حتی نام این عارضه هم به گوششان آشنا نیست.
نشانه هایی وجود دارد که به واسطه آنها می توان به مقاومت به انسولین پی برد. این نشانه ها ممکن است با بیماری های دیگری مشترک باشند، به همین دلیل، نمی توان تشخیص قطعی را با توجه به این موارد عنوان کرد و آزمایش خون و نظر پزشک، تکمیل کننده مواردی است که در ادامه به آنها پرداخته می شود.
میل به مصرف شیرینی جات و کربوهیدرات: افراد درگیر با این عارضه دائما هوس شیرینی جات دارند و این هوس حتی بعد از صرف یک وعده کامل هم به سراغشان خواهد آمد. پرخوری و تمایل به مصرف کربوهیدرات های ساده نظیر انواع غلات سفید، شیرینی، شکلات، میوه های شیرین، بیسکوییت، کیک، بستنی و ... از بارزترین نشانه های افراد مبتلاست.
بالا بودن قند خون: همان طور که عنوان شد، میزان ترشح انسولین از طریق لوزالمعده در افراد مبتلا به این عارضه بالاست. به دنبال این موضوع شاهد تشنگی زیاد، تکرر ادرار، بی حالی و خستگی همیشگی در فرد هستیم.
ریزش مو: این نشانه به ویژه در زنان خود را نشان می دهد. زمانی که میزان ترشح هورمون انسولین با نوسان های شدید همراه است، احتمال ریزش شدید مو و از دست دادن مو به سبک مردان را در هر دو جنس شاهد خواهیم بود.
لک های تیره پوستی: در برخی مبتلایان به این سندروم، شاهد بروز لک های سیاه و تیره در پوست هستیم.
چه اتفاقی می افتد که سلول های بدن حساسیت خود را به انسولین از دست می دهند و این عارضه بروز می کند؟ به عبارتی دلایل ابتلا به مقاومت به انسولین چیست؟ محققان بررسی های گسترده ای را بر روی این موضوع به انجام رسانده اند. نتیجه را می توان در چند عامل خلاصه کرد که در ادامه به بررسی آنها پرداخته ایم.
یکی از دلایلی که فرد به عارضه مقاومت به انسولین مبتلا می شود، بالا بودن میزان چربی خون، درصد چربی بدن و اضافه وزن است. چربی هایی که به دور سلول ها جمع می شوند، به ویژه چربی های شکمی، از مهم ترین عواملی هستند که مانع پاسخ گویی سلول ها به هورمون انسولین می شوند. این چربی ها می توانند هورمون های التهابی را در بدن آزاد کنند و به این شیوه حساسیت سلول به انسولین را کاهش دهند. مصرف کالری مازاد بر آنچه بدن به آن نیاز دارد، از دیگر دلایلی است که منجر به چرب شدن بدن و در نتیجه بالا رفتن میزان مقاومت به انسولین می گردد. به همین دلیل است که اغلب افراد با وزن بالا با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. اما متاسفانه در افراد لاغر و حتی کم وزن هم این عارضه دیده شده است.
بررسی های بالینی نشان داده است که رابطه معناداری بین مقاومت به انسولین و بی تحرکی وجود دارد. به این معنا که افراد فعال تر و کسانی که در کنار ورزش منظم، تحرک غیر ورزشی کافی دارند، بیش از دیگران به هورمون انسولین واکنش نشان می دهند و به عبارتی حساسیت به انسولین در آنها بالاتر است. این در حالی است که بی تحرکی عاملی بر بالا رفتن مقاومت به انسولین است و می تواند زمینه ساز ابتلای فرد به این مشکل شود.
قندهای ساده که از جمله آنها می توان به قند موجود در انواع محصولات فرآوری شده و حتی میوه ها نام برد، عاملی برای تحریک مقاومت به انسولین هستند. این مواد با ورود به بدن، سبب تحریک شدید لوزالمعده و در نتیجه آزاد شدن انسولین می شوند. نوسانی که انسولین با ورود این مواد به خون تجربه می کند، در زمان خوردن هیچ ماده دیگری احساس نخواهد کرد و به همین دلیل مصرف بیش از اندازه قندهای ساده را می توان دلیلی بر از بین رفتن حساسیت به انسولین دانست. این ترکیبات هم چنین با بالا بردن التهاب در بدن، واکنش طبیعی سلول ها به انسولین را مختل کرده و به این شیوه هم در بالا بردن ریسک ابتلا به مقاومت به انسولین نقش آفرینی می کنند.
این عارضه تا حدی به ژنتیک فرد هم بستگی دارد. همانند بیماری دیابت که در بین اعضای یک خانواده و فامیل به صورت گروهی دیده می شود، این عارضه هم به صورت ژنتیکی تکثیر می شود و ممکن است بدون هیچ یک از عوامل نامبرده و تنها به علت مستعد بودن ژنتیکی، چنین سندرومی در فرد بروز کند. هم چنین مطالعات جهانی نشان داده است که سیاه پوستان و ساکنان قاره آسیا بیش از دیگران در معرض این عارضه هستند.
پیشنهاد ما برای درمان مقاومت به انسولین این است که به دنبال داروهای شیمیایی نبوده و به صورت بنیادی سعی در درمان این سندروم داشته باشید. درمان های دارویی صرفا می توانند به صورت موقتی و تا زمان مصرف دارو، شما را از شر مقاومت به انسولین دور نگاه دارند. اما راه حل درمان این مشکل چیست؟
ساده ترین راه برای درمان مقاومت به انسولین، اصلاح سبک زندگی است. شیوه ای از زندگی که تا به امروز پیش گرفته اید، نتیجه ای به جز نوسان بالای قند خون و متناسب نبودن ترشح هورمون انسولین را به دنبال نداشته است. برای تغییر وضعیت، باید سبک زندگی خود را اصلاح کرده و به سمت عادات غذایی و رفتاری سالم حرکت کنید. به برخی از این عادات در ادامه اشاره هایی کرده ایم.
شما می توانید به کمک بالا بردن میزان تحرک خود و ورزش کردن، تا حد زیادی مانع از بالا بودن سطح انسولین خون خود شوید. ورزش برای درمان مقاومت به انسولین باید به صورت منظم و دائمی صورت گیرد. در کنار ورزش، بالا بودن میزان تحرک روزانه از فعالیت های غیر ورزشی، نظیر پیاده روی می تواند بسیار موثر باشد. به ویژه اگر تحرک خود را بعد از مصرف وعده های حاوی کربوهیدرات به انجام برسانید.
یکی از شایع ترین نشانه ها در افراد با مشکل مقاومت به انسولین، اضافه وزن به ویژه در ناحیه شکم و پهلو است. داشتن برنامه غذایی مناسب به همراه ورزش و تحرک می تواند به کاهش وزن منجر شود و این تناسب اندام در بهبود وضعیت مقاومت به انسولین بسیار موثر است. سعی کنید وزن خود را متناسب با قد خود نگاه دارد و از پرخوری و مصرف مواد غذایی کم ارزش نظیر کربوهیدرات های ساده، قند، نوشیدنی های گازدار و ... دور بمانید.
قند و کلیه موادی که در تهیه آنها از قند بهره گرفته می شود، اصلی ترین دشمن برای عارضه مقاومت به انسولین می باشند. این ترکیبات به سرعت ترشح انسولین را تحریک می کنند و سبب بالا ماندن آن در خون می شوند. باید اشاره کرد که منظور از قند، کلیه محصولات نظیر کیک، شیرینی، پاستیل، ژله، بستنی و ... می باشد. این مواد با بالا بردن سطح قند خون، به تشدید این مشکل منجر می شوند و کسانی که با کاهش مصرف قند، برنامه غذایی خود را اصلاح کنند، شاهد بهبود در وضعیت مقاومت به انسولین خواهند بود.
استرس می تواند در بالا بردن سطح انسولین خون موثر باشد و هم چنین التهاب در بدن را بیش تر کند. هورمون کورتیزول که ناشی از بالا بودن میزان استرس در فرد است، به راحتی در عملکرد انسولین اخلال ایجاد می کند و در تشدید عارضه مقاومت به این هورمون موثر است. بنابراین با کاهش میزان استرس خود، به بهبود وضعیت سلامتی تان کمک کنید.
آنچه سبب تحریک ترشح هورمون انسولین می شود، مصرف کربوهیدرات است که در بدن به قند تبدل می شود و سپس به جریان خون راه پیدا می کند. در صورتی که برنامه غذایی کم کربوهیدراتی را دارا باشید، میزان این ترشح کنترل شده و در روند درمان شما موثر خواهد بود. این گفته بدان معنا نیست که کربوهیدرات مصرفی خود را قطع و یا به شدت محدود کنید. زیرا این درشت مغذی، سوخت اصلی بدن ماست. اما با کاهش مصرف کربوهیدرات و محدود کردن کربوهیدرات های ساده نظیر کیک، بیسکوییت، شیرینی جات، غلات سفید و ... می توانید بهبود شگرفی را در این رابطه تجربه کنید.
نکات کاربردی دیگری هم به درمان مقاومت به انسولین کمک می کند که در ادامه به آنها اشاره هایی شده است.
شما می توانید با مصرف مکمل های غذایی خاصی، شاخص انسولین در بدن خود را کاهش دهید. آنچه در این قسمت گفته می شود، درمان دارویی نیست، بلکه ما به ویتامین ها و مواد معدنی اشاره می کنیم که با ابتلا به این عارضه میزان آن در بدن کاهش پیدا می کند و یا نیاز بدن به آن افزایش خواهد داشت.
شما می توانید با مصرف مکمل های امگا 3، ضمن کاهش التهاب های درونی بدن، از شدت مقاومت به انسولین بکاهید. هم چنین منیزیوم ماده دیگری است که در زمان ابتلا به این سندروم، به شدت مورد نیاز بدن خواهد بود.
ماده معدنی کروم از دسته موادی است که می تواند میزان قند خون را کنترل کرده و اشتها به مصرف مواد قندی را در شما کنترل کند. دیگر ماده ای که مصرف آن به افراد مبتلا توصیه می شود، دارچین است. این ادویه خوش طعم می تواند در کنترل مقاومت به انسولین و بهبود علائم آن و نیز مهار میل به شیرینی جات تاثیرات شایانی داشته باشد.
عارضه مقاومت به انسولین مساله ای است که اگرچه ژنتیک در آن بی تاثیر نیست، اما به علت عادات ناسالم غذایی و رفتاری نظیر مصرف کالری مازاد، قند و چربی های مضر، بی تحرکی و ... دامن گیر افراد بسیاری از جامعه شده است. این عارضه زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری های التهابی نظیر امراض قلبی و دیابت نوع 2 است و در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود و اقدامات اصلاحی برای درمان آن صورت نگیرد، می تواند سلامتی فرد را با خطرات جدی مواجه کند. در این مطلب نکاتی برای بهبود وضعیت این بیماری شامل اصلاح سبک زندگی و مصرف مکمل هایی که می توانند سطح انسولین را تنظیم کنند، پرداخته شد. شما می توانید بهترین و باکیفیت ترین مکمل های مورد استفاده برای مقاومت به انسولین را از داروخانه آنلاین وب دارو تهیه کرده و با خیالی آسوده از کیفیت و قیمت مورد استفاده قرار دهید. مقاومت به انسولین و درمان آن با راهکارهای ساده ای صورت می گیرد که تنها کمی تغییر در روال زندگی را می طلبد.
